Mja, Vlaanderen onafhankelijk. Wat moet ik van zo’n concept denken? Mja, zelf vraag ik mij af of de soep wel zo heet wordt opgediend als ze wordt geserveerd. Ik durf zelfs te stellen dat dat eigenlijk een retorische vraag is: uiteraard niet.

Is het compromismodel dan aan het falen zoals de media de laatste weken en maanden laten uitschijnen? Misschien wel, we kennen de uitkomst van deze soap immers nog niet. Maar het zou van ultieme ironie getuigen moest de Belgische boedelscheiding uitmonden in een compromis. Ik volg Siegfried Bracke en de Economist wel als die stellen dat de scheiding uiteindelijk zonder veel glorie zal gebeuren.

Nu ja, zover zijn we helemaal nog niet. Als we het allemaal op een rijte zetten gaat het er gewoon om hoe ver wij willen gaan. Hoe sterk leeft de wens om het alleen verder te rooien? Tot nu toe werd de discussie vooral als een symbolenstrijd gevoerd. Ik geloof niet dat de ‘geldstromen naar Wallonië’ of ‘de splitsing van BHV’ dé strijdpunten zijn waarover we uit elkaar gaan. Misschien zijn ze wel de spreekwoordelijke druppels die de emmer doen overlopen, maar laten we eerlijk zijn: is die emmer wel zo vol dat ze overloopt?

Qua welvaart hebben we het immers nooit zo goed gehad. We leven in een land waar we kunnen genieten van bijzonder veel vrijheden, zeer degelijk onderwijs, mobiliteit, goede algemene én goedkope gezondheidszorg,… De bedenking die ik mij maak is dan ook historisch geïnspireerd: aan zowat alle revoltes ligt een sociaal-economische maatschappelijk conflict. De Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd had eigenlijk de Britse onmacht om met de nieuwe economische realiteit om te gaan (denk maar aan de Boston Tea Party). En de Franse Revolutie was ook het resultaat van voornamelijke economische problemen (grondverdeling, grote armoede,…) en de onmacht van de bovenlaag om daar iets aan te veranderen.

Ik besef nu ook wel dat de vergelijking met de huidige situatie bijzonder simplistisch is, er is immers geen overkoepelend model waarin je elke revolte kan gaan kaderen. Maar ik ben ervan overtuigd dat er wel een gemeenschappelijke basis is.

Nu, denk ik zo dat in onze situatie die sociaal-economische drive om ons af te scheuren gewoon ontbreekt. De nadelen wegen immers niet op bij de voordelen. Dat heeft het Belgische compromis tot nu toe wel bewezen. Wat ons wel verbindt, zoals elke andere staatkundige hervorming, is dat elke Vlaming zich eerst Vlaming voelt en dan pas Belg. Wat dat bereft ontrbeekt het ons niet aan een gemeenschappelijke vlag waar we allemaal achter kunnen staan.

Het interessante aan de Belgische casus is het volgende: kan de balans ook de andere kant uitslaan? Kunnen we het los van mekaar echt zo goed op onze eigen benen staan dat we de ander niet meer nodig hebben? Zal, zoals Bracke en de Economist voorspellen, de Belgische Staat gewoon zonder veel poespas ophouden te bestaan? En hoe gaan we daar dan mee om?

Ik hoorde de afgelopen dagen dat het Vlaams Belang de beste levensverzekering is voor de Belgische Staat. Het is immers inderdaad zo dat het laatste wat we willen, een afscheuring in conflict en totale chaos is. Zelfs het kleinste kind ziet in dat we daar niet beter van zouden worden. Misschien illustreert die vaststelling mijn punt meer dan goed…

Een wijze man zei ooit eens: “may you live in interesting times”. Ik ben benieuwd hoe dit gaat eindigen of beginnen!